Teknolojinin yararlarını hayatın her anında, her iş kolunda görüyoruz. Eskiden çok daha zor koşullar altında üretilmek ve işlenmek zorunda kalan ürünler artık teknolojinin de elvermesiyle daha seri ve kolay bir şekilde üretilir oldu. Bu seri üretim sektöre canlılık kazandırırken öte yandan ürünlerin de çeşitlenmesine ve farklı modellerin çıkmasına olanak sağladı şüphesiz. Üretilen yeni makineler, gelişen ürünler ve daha pek çoğu sayesinde bugün en zor işler bile hızlıca çözüme ulaşıyor. Bu sayede hem paradan hem zamandan tasarruf edilmiş oluyor. Bugün inşaat, mobilya ve benzeri gibi sektörlerde sıkça kullanılan ekipmanlardan biri olan şerit testere hakkında bilgiler vereceğiz. Dilerseniz öncelikle söze şerit testere makinası ne demek kısaca bahsederek başlayalım. Şerit testere makinası nedir sorusunun yanıtını şu şekilde vermek mümkündür; kalas ve iş parçalarının kalınlık ve genişlikleri ile boylarının kaba ölçülerinde kesilmesi için kullanılan makinaya şerit kesme makinası denir. Şerit testere makinası aynı zamanda eğimli parçaların kesilmesi, zıvana ve dişlerin kesilmek suretiyle boşaltılması gibi işlemlerde de kullanılan bir iş gerecidir. Şerit testere makinası adını şerit lamasından alır. Halk arasında deveboynu ya da hızar gibi değişik isimlerle de bilinir. Özellikle tomruk fabrikalarında sıkça kullanılır. Tomruklardan kalas biçmek için kullanılan şerit testere makinası zamandan kazanmak için en etkili iş makinalarından biridir.
Şerit testere makinası ne işe yarar, çalışma prensibi nedir?
Şerit testere makinesi iki kasnak etrafında yukarıdan aşağıya dönecek biçimde şerit lamasının dönmesi ile çalışır. Bu kasnakların biri altta biri üstte yer alır. Bıçak laması yukarıdan aşağı doğru kesim yapar. Bu nedenle kesim sırasında parçaların büyük oranda fırlama riski bulunmaz ancak bu küçük sıçramaların olmayacağı anlamına gelmez elbette. Şerit testere makinasının alt kasnağı sabittir ancak üst kasnağı yukarı aşağı ya da sağa sola hareket ettirilebilir. Bu sayede lamanın takılıp sökülmesini kolaylaştırırken denge kaybının da önlenmesini sağlar. Şerit testere makinası üçgen yıldız sistemi işe çalışır. Üçgen yıldız sisteminde şalter önce üçgene getirilir ve makine devrini alır. Daha sonra yıldıza getirilir ve işlem gerçekleşir. Şerit testere makinesinin çalışması sırasında dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Şerit testere makinası çalışmaya başlamadan önce mutlaka testere laması kontrol edilmelidir ve bir arıza ya da çatlak olup olmadığı dikkatlice incelenmelidir. Normal gerginlikte olan bir testere laması ile çalışılmalıdır eğer testere laması gevşek ya da fazla gergin ise mutlaka normal gerginliğe getirilmelidir. Kesilecek olan ürüne göre testere laması takılmalıdır. Örneğin sert ve kuru ağaçlarda sık dişli testere kullanılabilirken yumuşak ve nemli ağaçlarda seyrek dişli testere kullanılması gerekebilir. Makinenin siper konumu da önemli bir detaydır. Makine siperinin testere lamasına paralel olması önemlidir. Eğer şalter sisteminde bir sorun varsa şerit testere makinası kesinlikle çalıştırılmamalıdır. Şerit testere çalıştırıldıktan sonra normal hızını almadan kesim işlemi başlamamalıdır. Kesim yapılacak parça üzerinde çivi ya da taş gibi sert cisimlerin olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir. Kesim sırasında özellikle reçineli olan ağaçlarda eski teknoloji makinalar için, tamburunda koruma kauçuğu olmayan testere laması ve kasnaklar fırça yardımıyla mutlaka mazotlanmalıdır. Fakat yeni nesil dinamik frenlemeli ve tamburunda ekstra koruyucu olan kaplamalı şerit testereler için buna gerek olmamaktadır. Olası bir arıza durumunda makinenin motoru durdurulmalı ve yetkili kişi gelene kadar asla çalıştırılmamalıdır. Koruyucu kapakların sağlam bir şekilde kapalı tutulduğundan da emin olmak gerekir. Şerit testere makinası mutlaka alanında uzman kişiler tarafından kullanılmalıdır. Aksi takdirde ciddi yaralanmalara yol açabilir. Üstelik bu yaralanma sadece kullanan kişi için değil çevresi için de ciddi risk teşkil eder.
Şerit testere neden çatlar?
Şerit testere kullanımı sırasında yaşanan sorunlardan biri şerit testere bıçağının çatlamasıdır. Bunun birkaç nedeni olabilir. Testere bıçağını, şekli itibari ile sürtünmeye maruz kalmış olabilir. Hammaddenin şekline, çapına ve özelliklerine göre uygun testere bıçağı seçilmemişse bu durum da bıçağın çatlamasına yol açabilir. Testere bıçağının beslemesi çok büyük olabilir, besleme hızını ayarlamak ve diş oluğunun yükünü azaltmak gerekir. Diş oluğuna yapılan fazla baskı, çatlamalara yol açabilir. Şerit testere makinasının bakımı da çok önemlidir. Zamanında yapılmayan bakımlar, makine aksamlarının hasar görmesine ve makinanın daha büyük arızaların meydana gelmesine neden olabilir. Bu noktada şerit testere makinasının düzenli bir bakıma girmesi çok önemlidir.
Şerit testere makinasının bakımı nasıl olmalıdır?
Şerit testere bakımı günlük, haftalık ve yıllık olmak üzere 3 bölümden oluşur. Günlük bakım çalışma bittiğinde gerçekleşir. Makinanın üzerindeki talaş parçaları ya da tozlar bir fırça yardımı ile temizlenmelidir. Eğer temizlenmesi zor ise basınçlı hava kullanılabilir. Çalışma bittikten sonra testere laması gevşetilmelidir. Haftalık bakımda ise testere laması çıkarılıp, tamamen temizlenmelidir. Makinenin her bir köşesindeki talaş ve tozların temizlenmesi gerekir. Kasnak çevresinde özellikle reçineli ağaçlardan kalan reçineler güzelce temizlenmelidir. Yağlanması gereken kısımlar doğru bir şekilde yağlanmalıdır. Özellikle metal kısımların yağlanması önemlidir. Yıllık bakımda ise tüm makine aksamının kontrol edilmesi gerekir. Gerekli gerdirme, sıkıştırma, onarma, ayarlama ve ihtiyaç varsa değiştirme işlemleri yapılmalıdır. Şerit testere makinası ayarlarının doğru olması sadece işin iyi çıkmasını sağlamakla kalmaz aynı zamanda iş güvenliğinin sağlanmasına da yardımcı olur.