Üretilen yeni makineler, gelişen ürünler ve daha pek çoğu sayesinde bugün en zor işler bile hızlıca çözüme ulaşıyor. Bu sayede hem paradan hem zamandan tasarruf edilmiş oluyor. Teknoloji ilerledikçe, insan gücüne ihtiyaç minimuma iniyor. Bu sayede zamandan önemli bir tasarruf sağlanmış oluyor. Birden fazla insanın, uzun sürede yapabileceği bir işi makinalar kısa sürede yapabiliyor. Özellikle endüstriyel robotların iş hayatına girmesiyle birlikte artık her şey daha kolay bir şekilde yapılıyor. Endüstriyel robotlarla ilgili daha önce bir blog yazısı paylaşmıştık. Yazıyı okumak için aşağıdaki linke TIKLAYIN.
https://www.artmakina.com/tr/blog/endustriyel-robot-nedir-endustriyel-robot-ne-ise-yarar
Bugün inşaat, mobilya ve benzeri gibi sektörlerde sıkça kullanılan ekipmanlardan biri olan şerit testere bakımı hakkında bilgiler vereceğiz.
Dilerseniz öncelikle söze şerit testere makinası ne demek kısaca bahsederek başlayalım. Şerit testere makinası nedir sorusunun yanıtını şu şekilde vermek mümkündür; kalas ve iş parçalarının kalınlık ve genişlikleri ile boylarının kaba ölçülerinde kesilmesi için kullanılan makinaya şerit kesme makinası adı verilir.
Şerit testere makinası aynı zamanda eğimli parçaların kesilmesi, zıvana ve dişlerin kesilmek suretiyle boşaltılması gibi işlemlerde de kullanılan bir iş aracıdır. Şerit testere makinası ismini şerit lamasından alır. Halk arasında deveboynu ya da hızar gibi değişik isimlerle de bilinir. Özellikle tomruk fabrikalarında sıkça kullanılan iş makinelerinden biridir. Tomruklardan kalas biçmek için kullanılan şerit testere makinası zamandan tasarruf sağlamak için en etkili iş makinalarından biridir.
Şerit testere makinası ne işe yarar, çalışma prensibi nedir?
Şerit testere makinesi iki kasnak etrafında yukarıdan aşağıya dönecek biçimde şerit lamasının dönmesi ile işlevini yerine getirir.
Bu kasnakların biri altta biri üstte konumlanır. Bıçak laması yukarıdan aşağı doğru kesim yapar. Bu nedenle kesim sırasında parçaların büyük oranda fırlama riski bulunmaz ancak bu küçük sıçramaların olmayacağı anlamına gelmez.
Şerit testere makinasının alt kasnağı sabittir ancak üst kasnağı yukarı aşağı ya da sağa sola hareket ettirilebilir.
Bu sayede lamanın takılıp sökülmesini kolaylaşır. Yanı sıra denge kaybının da önlenmesini sağlar. Şerit testere makinası üçgen yıldız elektrik sistemi prensibi ile çalışır.
Üçgen yıldız sisteminde şalter önce üçgene getirilir ve makine devrini alır. Daha sonra yıldıza getirilir ve işlem gerçekleşir. Şerit testere makinesinin çalışması sırasında dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Şerit testere makinası çalışmaya başlamadan önce mutlaka testere laması kontrol edilmelidir ve bir arıza ya da çatlak olup olmadığına dikkatlice bakılmalıdır.
Normal gerginlikte olan bir testere laması ile çalışılmalıdır. Eğer testere laması gevşek ya da fazla gergin ise mutlaka normal gerginliğe getirilmelidir. Kesilecek olan ürüne göre testere laması takılmalıdır. Örneğin sert ve kuru ağaçlarda sık dişli testere kullanılabilirken yumuşak ve nemli ağaçlarda seyrek dişli testere kullanılması gerekebilir. Makinenin siper konumu da önemlidir.
Makine siperinin testere lamasına paralel olması gerekir. Eğer şalter sisteminde bir arıza varsa şerit testere makinası kesinlikle çalıştırılmamalıdır. Şerit testere çalıştırıldıktan sonra normal hızını almadan kesim işlemi başlamamalıdır. Kesim yapılacak parça üzerinde çivi ya da taş gibi sert cisimlerin olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir aksi halde ciddi yaralanmalar ve iş kazaları meydana gelebilir. Kesim sırasında özellikle reçineli olan ağaçlarda testere laması ve kasnaklar fırça yardımıyla mutlaka mazotlanmalıdır. Olası bir arıza durumunda makinenin motoru durdurulmalı ve yetkili kişi gelene kadar asla çalıştırılmamalıdır. Koruyucu kapakların sağlam bir şekilde kapalı tutulduğundan da emin olmak gerekir. Şerit testere makinası mutlaka alanında uzman kişiler tarafından kullanılmalıdır. Aksi takdirde ciddi yaralanmalara yol açabilir. Üstelik bu yaralanma sadece kullanan kişi için değil çevresi için de ciddi risk teşkil eder. Bu nedenle şerit testere mutlaka alanında uzman kişiler tarafından çalıştırılmalıdır. Şerit testerenin bakım ve onarımı da zamanında yapılmalıdır. Bakım ve onarım şartları yerine getirilmeyen iş makineleri olası kazalara yol açabilir.
Şerit testere bakımı nasıl olmalıdır?
Şerit testerelerin bakımı periyodik olarak yapılmalıdır. Bu bakım yalnızca işlerin verimli çıkması için değil can güvenliği ve güvenli çalışma ortamı açısından önemlidir. Testerenin verim düzeyini en üst seviyeye çıkarmak için öncelikli olarak rutin bakımları yapılmalıdır. Makinenin tamamına gereken bakım yapılırsa testere çok daha uzun ömürlü olacaktır. Tüm ekipmanların düzgün çalıştığından emin olmak gerekir. Bu sayede yüksek kalite elde edilmiş olur. Testerenin günlük bakımı yapılmalıdır; yatakların hafifçe yağlanması ve günlük temizliğinin yapılması önemlidir. Özellikle yağlama, testerenin günlük bakımından olması gereken bir işlemdir. Yeni bir testere kullanıldığında diş alıştırma denilen bir pratik vardır. Testerenin maruz kaldığı ilk gerilmeleri düşürmek için testereyi ortalama yarım hızda döndürmek gerekebilir. Düşük hızda çalıştırmak ilk başta daha iyi olacaktır. Eğer testere çok fazla çalışmaya maruz bırakılırsa ısınır ve genişler. Bu durum, gergilerin boşluğu almasına yol açabilir. İş bitiminde testerenin gerilimi alınmadığı takdirde testere hasar görebilir, çatlayabilir. Bıçak ısındıktan sonra mutlaka bıçak gerginliğini birkaç tur gevşetmekte yarar olabilir. Bu sayede çatlama gibi durum yaşanma ihtimali de düşecektir. Soğutma da önemli bir işlemdir. Testere fazla işleme maruz bırakıldığında ısınacaktır. Bu da beraberinde bazı tehlikeler doğuracaktır. Bunu önlemenin en etkili yollarından biri soğutma çalışmasıdır. Doğru çalışmayı sağlamak için farklı metaller, farklı soğutucular gerekebilir. Soğutma sıvısı hem kesme alanının yağlanmasını sağlar hem de bıçağın her bölgesindeki ısıyı alır. Bu nedenle yoğun işlemler sonrası soğutma yapılması testerenin ömrünü uzatacaktır.
Şerit testere makinası bakımı ne zaman yapılmalıdır?
Şerit testere bakımı günlük, haftalık ve yıllık olmak üzere 3 bölümden oluşur. Günlük bakım çalışma bittiğinde gerçekleşir. Makinanın üzerindeki talaş parçaları ya da tozlar bir fırça yardımı ile temizlenmelidir. Bazı durumlarda temizlenmesi güç olan parçalar için basınçlı hava kullanılabilir. Çalışma bittikten sonra testere laması mutlaka gevşetilmelidir. Haftalık bakımlarda testere laması çıkarılır ve temizlenir. Makinanın her bir bölgesindeki talaş ve toz artıkları temizlenmelidir. Kasnak çevresinde, ağaçlardan kalan reçine kalıntıları olabilir. Bunlar da iyice makineden arındırılmalıdır. Yağlama, testere makinesinin en önemli bakım adımlarından biridir. Yağlanması gereken kısımlar düzenli olarak yağlanmalıdır. Bu aynı zamanda, makinenin ömrünün de artmasına neden olur. Özellikle metal kısımların yağlanması önemlidir. Yıllık bakımda ise tüm makine aksamının gelen bir kontrolü yapılır. Gerekli gerdirme, sıkıştırma, onarma, ayarlama işlemleri yapılır. Eğer gerekiyorsa parça değişimleri yapılır. Şerit testere makinasının parça değişimi önemlidir. Eğer bir parça tamir edilemeyecek düzeydeyse mutlaka değiştirilmeli ve makine bu şekilde çalıştırılmalıdır. Arızalı parçalar, olası kazalara neden olabilir. Bu nedenle şerit testere makinasının bakımı düzenli olarak yapılmalıdır. Bu bakım yalnızca makine arızalandığında değil “zamanı geldiğinde” yapılmalıdır. Çünkü makinanın bakımının zamanında yapılması yalnızca verimin artmasını sağlamakla kalmaz aynı zamanda testerenin uzun ömürlü olmasını da sağlar.
Art Makina Teknik Servis Müdürü
Sezer Taştemür