Blog

Matkap Tezgâhı Nedir? Matkap Tezgâhı Çeşitleri Nelerdir?

01 Haziran, 2021

Matkap olarak isimlendirilen kesici takımlar yardımıyla iş parçası üzerinden talaş kaldırarak silindirik delikler açmak için kullanılan iş makinalarına delme makineleri adı verilir. Delik delme işlemlerini gerçekleştiren makineler, boyutlara göre farklı isimler alır. Örneğin 13 mm’ye kadar delme yapılabilen ve taşınabilir olan delik delme makinalarına breyiz adı verilirken daha büyük delme makinasına sahip olanlara matkap tezgâhı denir. Bugün sizlere matkap tezgâhlarından ve çeşitlerinden bahsedeceğiz. Yazımıza başlamadan önce matkap nedir, matkap ne demek kısaca bahsedelim. Matkap, kelime anlamı olarak tahta, maden, beton, çelik, demir ya da mermer gibi sert maddeler üzerinde delik açmaya yarayan alettir. Matkaplar, günümüzde hemen her yerde karşımıza çıkan önemli aletlerdendir. Özellikle inşaat sektöründe sıkça kullanılırlar. Yanı sıra mobilya gibi el ve makine işiyle sanat yapan kişiler de matkaptan yararlanarak çalışmalarını gerçekleştirir. Matkabın kullanım amacına bağlı olarak özellikleri değişir.  Matkaplar aynı zamanda vidalama amacıyla da kullanılır. Matkap tezgâhları temel olarak 3 sınıfta toplanır; el matkapları, masa üstü matkaplar ve ayaklı sütunlu matkaplar. Bu matkaplar da kendi içlerinde sınıflara ayrılır; radyal matkaplar, otomatik ilerlemeli matkaplar, numerik matkaplar gibi çeşitleri vardır.

Matkap tezgâhı çeşitleri nelerdir?

Matkap tezgâhları 7 ana parçadan oluşur. Matkap tezgâhı parçaları; iş mili, kovan, ana kolon mili, gövde ya da diğer bir deyişle kafa, tahrik sistemi, iş tablası ve ana tabladır. Her bir parçanın farklı işlevi bulunur. Delik delme işlemlerinde kullanılan farklı tezgâhlar vardır. Bu tezgâhlar kullanım amacına ve ihtiyaca bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Matkap tezgâhı çeşitlerinin birkaçına kısaca değinelim.

1 - El matkapları ( Breyizler)

El matkapları, ortalama 3kg ila 7 kg arasında değişen tiplerdedir. Hafif oldukları için her türlü çalışma ortamına uyum sağlarlar. Devir sayıları kademesiz olarak ayarlanabildiği için hemen hemen her alanda kullanılan el aletlerindendir. El matkaplarının en sık kullanıldığı yerler montaj ve bakım ya da onarım işlemleridir. Oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Ağırlık ve boy olarak küçük olmaları nedeniyle sıkça tercih edilirler. Her ne kadar boyut olarak küçük, boy olarak kısa olsalar da metal ya da taş gibi sert yüzeyleri delme kapasitesine sahiptirler. Bu da el matkaplarını hem kullanışlı hem pratik yapan bir özelliktir.

2 - Masa matkap tezgâhları

Masa matkap tezgâhları da küçük boyutta aletlerdir. Özellikle masanın ya da bir sehpanın üzerine sabitlenerek çalışırlar. Çelik malzemeleri delebilme kapasiteleri vardır. Kayışlı kasnak sistemli ve hız kutulu olmak üzere iki çeşit masa matkap tezgâhı vardır. Kayış kasnak sistemli olanların devir sayısı değiştirme süresi, hız kutulu tezgâhlara kıyasla daha fazla sürer. Küçük çaplı delik delme işlemlerinde sık kullanılan tezgâhlardan biri masa matkap tezgâhlarıdır.

3 - Sütunlu matkap tezgâhları

İmalat işlemlerinde sıkça kullanılan matkap tezgâhlarından biri sütunlu matkap tezgâhlarıdır. Bu tezgâh tipinde matkap milinin bulunduğu alan ve iş tablası sütun eksenine döndürülebilir ve istenilen konuma getirilebilir. Bu döndürme işlemi sayesinde çok daha büyük işler kolaylıkla halledilir. Sütunlu matkap tezgâhları büyük işlerde delme işlemini gerçekleştirebilir ancak iş tablasının hareketli yapıda olması makinenin hassasiyetinin çabuk bozulmasına neden olabilir. Sütunlu matkap tezgâhları, farklı yüksekliklerde parçaların delme işlemlerini gerçekleştirebilir. Yanı sıra küçük ve orta büyüklükteki iş parçalarını da delebilir.

4 -  Gövdeli matkap tezgâhları

Gövdeli matkap tezgâhlarının bir diğer ismi konsollu matkap tezgâhlarıdır. Gövdeli matkap tezgâhlarının iş yapabilme kapasitesi, sütunlu matkap tezgâhlarına göre daha azdır ancak gövdeli matkap tezgâhları kalın bir gövdeye sahip olduğu için daha hassastırlar. Konsollu matkap tezgâhı aslında sütunlu matkap tezgâhlarına benzer. Aralarındaki fark tezgâh tablasının alt kısımdan bir konsolla desteklenmesidir. Yanı sıra iş parçasının tezgâh miline yaklaştırılması konsolun hareket etmesiyle gerçekleşir. Gövdeli matkap tezgâhlarında delme işlemi çevirme koluyla manuel olarak gerçekleştirilir. Ancak otomatik olanları da mevcuttur.

5 - Radyal matkap tezgâhları

Radyal matkap tezgâhları çok büyük ve ağır parçalarda delik delmek için kullanılır. Bu matkap tezgâhlarında sütun etrafında 360 derece dönüş kabiliyeti olan bir gövde bulunur. İmalat işlemlerinde ve çok büyük işlerde radyal matkap tezgâhları kullanılır.

Matkap tezgâhı güvenlik önlemleri nelerdir?

Matkap tezgâhlarında alınması gereken birtakım güvenlik önlemleri vardır. Bunların ilki çalışma alanının güvenliğinin sağlanmasıdır. Çalışma alanı temiz ve iyi aydınlatılmış olmalıdır. Dağınık ve karanlık alanlar pek çok kaza riskini doğurur. Makinanın toz ya da buharları kıvılcım oluşturabilir ki bu da tehlike doğurur bu nedenle sıvı, gaz ya da benzeri patlayıcı atmosferlerde çalışma yapılmamalıdır. Matkap tezgâhlarında bir diğer önemli husus elektrik güvenliğidir. Matkap tezgâhları yağmura ya da ıslak koşullarda kullanılmaz, çarpılma riski doğar. Eğer açık havada bir işlem gerçekleştirecekseniz dışarıda kullanıma uygun olan bir uzatma kablosu kullanmanız gerekir. Bu sayede çarpılma riski düşer. Matkap tezgâhları nemli ortamlarda çalıştırılmamalıdır. Matkap tezgâhını kullanan kişi mutlaka güvenlik talimatlarına uymalıdır. Toz maskesi, göz koruyucu, güvenlik ayakkabıları gibi güvenlik donatımlarına sahip olmalıdır. Matkap tezgâhı çalıştırılmadan önce üzerindeki mandren anahtarı çıkarılmalıdır çünkü aksi halde yaralanmalara sebep olabilir. Bol giysiler giymekten kaçınmak gerekir. Matkap tezgâhını çalıştırmadan önce mandren anahtarını çıkardığınızdan, üst kapağın ve uç koruma muhafazasının kapalı olduğundan mutlaka emin olun aksi halde tehlikeli olacaktır. Küçük çaplı işler ya da yumuşak malzemeler daha hızlı devirler gerektirir aynı şekilde sert olan parçalar için de farklı devirler gerekir. Bu nedenle işe başlamadan önce çalışacağınız malzemeye göre uygun olan hızı seçin.

Geri Dön

Diğer Bloglar

Freze makinası nedir, ne işe yarar?
02 Ocak, 2021
Ahşap CNC tezgâh seçiminde dikkat edilecek hususlar nelerdir?
02 Ocak, 2021
MDF nedir? MDF çeşitleri nelerdir?
02 Ocak, 2021
Sunta nedir?
02 Ocak, 2021