Blog

Freze Tezgâhı Nedir? Freze Tezgâhı Çeşitleri Nelerdir?

01 Mart, 2021

İnsan gücünün yeterli olmadığı ya da daha az insan gücüne ihtiyaç duyulan noktalarda devreye teknolojinin yararları giriyor. Bugün, hemen her sektörde gelişen teknoloji sayesinde artık zamandan ve maliyetten tasarruf yapmak mümkündür. Daha önce CNC işleme merkezi konusunu işlemiş ve teknolojinin ne kadar büyük faydalar sağladığından söz etmiştik. Birden fazla işlemin bilgisayar destekli programlar aracılığı ile birkaç komut verilerek gerçekleştirilmesi gerek maddi gerekse zaman bakımından kar elde edilmesine neden olur. CNC işleme merkezi sayesinde delme, torna ve benzeri gibi işlemler ayrı ayrı üretim aşamalarına gerek kalmadan, hızlı bir şekilde imal edilebilir ve seri üretim gerçekleşebilir. CNC işleme merkezi hakkında bilgi verdiğimiz yazımızı da mutlaka okumanızı öneririz. CNC işleme merkezi nedir başlıklı yazımızı okumak için TIKLAYIN.

Bugün ise yine teknolojinin faydalarından yararlandığımız ve üretim sürecinde büyük yarar sağlayan bir başka iş makinesinden bahsedeceğiz; freze tezgâhı. Dilerseniz önce freze nedir, freze ne demek, frezeleme nedir gibi başlıklara değinelim ve ardından detaylara geçelim.

Freze nedir?

Frezenin tarihçesi oldukça eskiye dayanır. 19.yüzyılın sonlarında icat edilmiştir. Endüstriyel talaşlı imalatta kullanılan bir çeşit takım tezgâhına verilen isimdir. Özellikle metal ya da metal alaşımlarından parça üreten işletmelerde freze tezgâhı kullanılır. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte yukarıda sözünü ettiğimiz CNC kontrollü sistemler gündeme gelmiştir. Artık manuel işlemlerden çok CNC yani bilgisayar destekli üretimler söz konusudur. Kullanılan özel programlar sayesinde üretim daha seri ve güvenli bir hale gelmiştir. Bilgisayar kontrollü olarak yapılan bu çalışmalar aynı zamanda operatörden kaynaklanabilecek hataların da minimuma inmesine yol açmıştır. Manuel değil makine kontrolünde yapılan üretim daha az sarfiyatı sağlamış ve hata oluşumunu en aza indirgemiştir. Frezeleme nedir sorusunun yanıtı ile devam edelim. Frezeleme, takım çerçevesinde dişli yardımıyla gerçekleşir. Frezeleme kesme hareketi takımının kendi etrafında dönmesi neticesinde gerçekleşen bir işlemdir. Parçanın kendi etrafında dönmesinin yanı sıra yine parçanın ilerleme hareketi yapması ile de gerçekleşir. Üzerinde birçok kesici ağız yer alan çakı ile doğrusal ilerleme hareketi yaparak iş parçalarından talaş kaldırma işlemini yapan makinelere ise freze tezgâhı adı verilir. Freze tezgâhına dair detaylara geçelim.

Freze tezgâhı nedir?

Freze tezgâhının üzerinde birçok kesici ağzı olan çakı bulunur. Genellikle doğrusal ilerleme hareketiyle çalışır. İş parçalarından talaş kaldırma işlemi yapar. Düz ve açılı yüzeylerin işlenmesi, kanal açılması, düz ya da dairesel olarak dişli çark açma ve benzeri gibi işlemlerin yapılmasını sağlar. Bu işlemlerin hepsi tek bir tezgâh üzerinde gerçekleşebilir. Frezeleme işlemi takım çevresinde bulunan dişler yardımıyla gerçekleşir ki bu noktada işleme yöntemi olarak karşımıza iki madde çıkar; çevresel frezeleme ve alın frezeleme. Çevresel frezeleme işleminde talaş, takımın çevresinde bulunan dişler tarafından; alın frezelemede ise takımın alın yüzeyindeki dişler aracılığı ile kaldırılır. Talaşın kaldırılma niteliğine göre çevresel frezeleme ya da alın frezeleme adıyla anılır. Frezeler aynı zamanda takımın bağlı olduğu mile göre de isimlendirilir. Örneğin eğer milin konumu yatay ise yatay freze olarak adlandırılır. Aynı şekilde milin konumu dikey ise bu durumda dikey freze adını alır. Bazı tezgâhlarda hem yatay, hem dikey kullanılır; her iki şekilde çalışan frezelere ise üniversal tezgâh ismi verilir. Frezelerin çalışma prensibinde diş sayısı da önemli bir faktördür. Diş sayısı seçimi sırasında mutlaka malzeme göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin eğer yumuşak bir malzeme ise büyük talaş kaldırılır ve diş sayısının az, dişler arası boşluğun da fazla olması ihtiyacı doğar. Yumuşak malzemede dişler arası boşluğun fazla olması ve diş sayının az olması gerekirken sert malzemede tam tersi bir durum söz konusu olur. Sert malzemelerde diş sayısı fazla olmalıdır. Aynı şekilde dişler arasındaki boşluğunda yumuşak malzemenin aksine daha az olması gerekir. Dişlerin sayısı, ideal boşluk oranı ve benzeri gibi detaylar malzemenin yapısına bağlı olarak değişkenlik gösterecektir.

Freze tezgâhı ne işe yarar?

Freze tezgâhlarının aslında birçoğu birbirine benzer diyebiliriz. Model, tip ve ölçülerde farklılık gösterir ancak çalışma prensibi ve genel özellikleri bakımından temelde birbirlerine benzerler. Sütunlu ve kolonlu olan freze tezgâhları genellikle okullarda ya da endüstri atölyelerinde sıklıkla kullanılır. Freze tezgâhı çeşitlerine geçeden önce freze tezgâhı ne işe yarar sorusunun yanıtı ile devam edelim. Üzerinde birçok kesici ağız bulunan çakı ile doğrusal ilerleme hareketi yaparak çalıştığından bahsetmiştik. Freze tezgâhları birçok alanda kullanılır; düz ve açılı yüzeylerin işlenmesi için freze tezgâhları kullanılır. Yanı sıra kanal açma, düz ve dairesel olarak bölüntüler yapma gibi işlemler için de freze tezgâhından destek alınır. Aslında manuel olarak yürütülen bir işlemdir ancak artık günümüzde CNC teknolojisi sayesinde artık çok daha pratik hale gelmiştir.

Freze tezgâhı çeşitleri nelerdir?

Freze tezgâhının birçok çeşidi vardır. Tipleri ve ölçüleri farklı olsa da yukarıda da sözünü ettiğimiz üzere genellikle aynı işlevi görür. Freze tezgâhlarını yapılarına göre 4 grupta incelemek mümkündür; Sütunlu ve konsollu tip freze tezgâhları, imalat ve gövde tipi freze tezgâhları, planya tipi freze tezgâhları, özel freze tezgâhları. Sütunlu ve konsollu tip freze tezgâhları kendi içinde; yatay freze tezgâhı, dikey freze tezgâhı ve üniversal freze tezgâhı olarak 3’e ayrılır. Yatay freze tezgâhları, dikey freze tezgâhları ve üniversal freze tezgâhları hakkında kısa birkaç cümleyi üst satırlarımızda paylaşmıştık. Eğer milin konumu yatay ise yatay freze olarak adlandırılır. Aynı şekilde milin konumu dikey ise bu durumda dikey freze adını alır. Bazı tezgâhlarda hem yatay, hem dikey kullanılır; her iki şekilde çalışan frezelere ise üniversal tezgâh ismi verilir.

Freze tezgâhının kısımları

Freze tezgâhının kısımlarını 3 farklı grupta incelemek mümkündür; ana kısımlar, başlıklar ve aksesuarlar. Freze tezgâhının ana kısımları gövde, konsol, araba ve tabladan oluşur. Başlıklar olarak adlandırılan kısım freze çakılarının hareket konumlarını düzenleyen bölümdür. Freze tezgâhı aksesuarları ise malafalar, döner tabla, mengeneler, bağlama ekipmanları gibi kısımlardan oluşur.

Geri Dön

Diğer Bloglar

Freze makinası nedir, ne işe yarar?
02 Ocak, 2021
Ahşap CNC tezgâh seçiminde dikkat edilecek hususlar nelerdir?
02 Ocak, 2021
MDF nedir? MDF çeşitleri nelerdir?
02 Ocak, 2021
Sunta nedir?
02 Ocak, 2021